In de spotlight: danser, founder en moeder Maya Roest
Maya Roest. Fotograaf: Khalid Amakran.
INTERVIEW | Maya Roest (34 jaar) is fulltime danser bij Scapino Ballet Rotterdam, founder van de choreografie competitie RIDCC én moeder. In dit interview lees je over hoe zij deze rollen combineert en welke levenslessen zij heeft geleerd. Verder krijg je een inkijkje in de achtergrond van de Rotterdam International Duet Choreography Competition. Welke keuzes hebben Maya en haar partner Mischa (ook danser bij Scapino en mede-oprichter RIDCC) gemaakt bij het oprichten van deze wedstrijd? En hoe ondersteunen zij jonge makers? Find out!
Welke functies bekleed je en hoe combineer je deze?
Ik voel wel dat het heel veel rollen zijn. Danser, founder, artistiek leider, moeder... Toen we met RIDCC (Rotterdam International Duet Choreography Competition, red.) begonnen, waren we maar met vier mensen, en nu zijn we al met een vast team van negen mensen. Het is een kwestie van veel inplannen en mijn focus echt verdelen.
Vroeger was ik veel strenger en rigoureuzer naar mezelf. Dat zit er al in sinds ik als achtjarige naar de klassiek balletschool ging, op internaat, weg van mijn ouders. Je moest alles opgeven voor dans en dat heb ik nu wel meer losgelaten. Vroeger was ik heel erg op Scapino gericht. Maar nu kan ik dingen beter relativeren, zeker met een kindje erbij.
Tegenwoordig is mijn instelling ook meer: je doet het beste dat je die dag kunt doen, morgen is er nog een dag. Ik denk dat dat ook komt met ouder worden. Je moet je prioriteiten stellen en ik denk niet dat ik daar een slechtere danser door ben geworden. Vroeger ging ik dan thuis nog in mijn hoofd over de passen heen. Maar nu is mijn tijd meer gericht ingepland.
Is dat niet ook een beetje de tijdgeest?
Ja, ik denk dat de nieuwe generatie een andere boodschap meekrijgt vanuit de dansopleidingen dan ik vroeger heb gekregen - wat heel goed is! Je moet niet alleen focussen op één ding en geen privéleven meer hebben. Vroeger kregen we ook mee dat je doet wat de choreograaf zegt en je geeft geen weerwoord. Je ziet wel dat daar een heel grote shift is gekomen. Dat voel ik ook in mezelf: ik ben veel mondiger geworden in de studio en ik stel vragen of geef mijn mening. Dat zou ik vroeger nooit gedaan hebben. Dat komt ook door mijn rol bij RIDCC. Ik zie met mijn werk daar hoe het anders kan. Ik heb een veel breder perspectief gekregen dan toen ik alleen danser was.
Wat is RIDCC?
RIDCC is een internationale choreografie competitie voor duetten, die binnenkort plaatsvindt van 20 tot en met 24 juni. Dit jaar hebben 431 mensen vanuit de hele wereld zich ingeschreven via de open call. Dan kiest een pre-jury de zestien beste duetten en die worden naar Nederland gehaald. We hebben verschillende prijzen. Er is de XL Production Award, de grootste dansprijs ter wereld, ter waarde van honderdduizend euro. Dan is er de Audience Award, want het publiek kijkt er toch altijd met een andere blik naar. En tot slot zijn er de Partner Awards waarbij deelnemers samenwerkingen kunnen winnen met deze partners, zoals NDT, Het Nationale Ballet, Club Guy & Roni, Dansateliers, Sally, etc.
TIP | Op 22, 23 (halve finales) en 24 juni (finale) kun je in Theater Rotterdam kijken naar deze 16 duetten uit de Rotterdam International Duet Choreography Competition. Koop je tickets hier.
Hoe zijn jullie op het idee voor RIDCC gekomen?
Mijn partner Mischa van Leeuwen en ik hebben in 2011 meegedaan aan een choreografie competitie in Stuttgart. Wij hebben daar toen samen de tweede prijs gewonnen, ik als danser en hij als choreograaf. Daarna zijn er eerst veel jaren overheen gegaan, jaren waarin we meer zijn gaan nadenken over wat er beter kan in de danswereld. Maar op een dag, toen we in 2017 met Scapino in de bus zaten naar Maastricht, zeiden we tegen elkaar: ‘Nederland is zo’n dansland! In onder andere Duitsland, Spanje en Denemarken zijn er choreografie competities. Waarom bestaat er nog geen soortgelijke competitie in Nederland?’.
Met ons idee voor een competitie zijn we aan de slag gegaan en hebben we een ruw concept op twee A4’tjes geschreven. We zijn met mensen gaan praten, waaronder subsidiënten. Ergens hadden we een aanvraag zien staan dat je een projectplan in mocht dienen bij een plek die tienduizend euro weg zou geven. We hebben dat gedaan en ons plan aan hun gepitcht, maar ons projectplan was heel summier en daarnaast hadden we geen realistische begroting. Toch waren ze heel enthousiast over ons plan, dus hebben ze ons 500 euro gegeven. Daarmee hebben we een bestuur gezocht en zijn we naar de notaris gegaan om een stichting op te richten.
Hoe hebben jullie het verder gefinancierd?
We zijn eerst met allerlei fondsen gaan praten en we hebben het projectplan naar vermogensfonds Dioraphte gestuurd. Daar hebben ze ons uitgenodigd voor een gesprek en ze waren super enthousiast. Zij hebben ons allemaal lijntjes gegeven voor mensen met wie we in gesprek zouden kunnen. Via hen kwamen we bij Stichting Droom en Daad in Rotterdam terecht. Na twee keer mailen stemden ze in met een kopje koffiel. We zijn daar naar binnen gegaan en degene met wie we spraken vond het een mooi idee om zo Rotterdam op de kaart te zetten. Daar is de XL Production Award uit voortgekomen, een productiebudget ter waarde van 100.000 euro voor de winnaars van de wedstrijd.
Wat is jullie missie?
Wij willen jonge makers ondersteunen. Daarom was ons eerste idee om partners te zoeken binnen het dansland. Wij hadden namelijk zelf toen in 2011 in Stuttgart met die tweede prijs 2.500 euro gewonnen, maar dat is lang niet genoeg als investering in jezelf als choreograaf. Daarom werken wij met partner-awards in plaats van geldbedragen, zodat de jonge choreografen ergens kunnen binnenkomen om een residentie te doen of een stuk te maken. We willen deelnemers de kans geven om connecties in het werkveld te maken.
Bij RIDCC zijn we als competitie begonnen. Daarna zijn we ons steeds meer gaan richten op de ontwikkeling van de deelnemers. Nu krijgen ze veel workshops, zoals een workshop lighting design van Tom Visser. Maar ook masterclasses en een netwerkborrel met programmeurs en partners horen erbij. We blijven zoeken naar waar we ze kunnen ondersteunen en wat we ze kunnen aanbieden. Als choreograaf moet je meer kunnen dan alleen mooi werk maken, je moet je werk ook kunnen verkopen.
We creëren echt een community en de deelnemers zeggen ook: “Het voelt niet als een competitie.” Het moet een open ruimte zijn waar iedereen zich veilig voelt en waar iedereen in gesprek kan gaan met elkaar. We hebben bijvoorbeeld ook RIDCC Brings Back. Dat zijn oude deelnemers die we terugvragen, maar met nieuw werk. Zij krijgen dan in de kleine zaal hun eigen voorstelling. Verder is er ook nog een voorstelling in de stad, een installatieproject, ook gemaakt door een oud-deelnemer. Dus daar zie je weer dat traject, dat we ze terughalen. Bijvoorbeeld met Two Tales zijn twee winnaars aan de slag gegaan met Scapino Ballet Rotterdam.
Hoe ziet een normale werkweek er voor jou uit?
Ik heb een fulltime baan bij Scapino Ballet Rotterdam met veel voorstellingen. In de avond of in mijn weekenden ben ik voor RIDCC aan het werk. Omdat RIDCC van onszelf is, steken we er veel uren in. Dat voelt ook niet als werken, want dat komt uit mijn eigen passie en liefde voor dans. De andere tijd gaat naar Ada, mijn dochter. Daarbuiten heb ik niet veel vrije tijd. Behalve dan in de zomervakantie. Dit jaar gaan we naar Zuid-Frankrijk met de hele familie en de hond. De laatste twee jaar zijn we ook in de winter op vakantie geweest. En als we op vakantie zijn, dan is het ook écht vakantie.
Hoe is het om zowel moeder als professioneel danser te zijn?
Ik probeer Ada heel flexibel op te voeden. Dat zij zich aan moet passen aan mij en ik niet aan haar. Ze ging bijvoorbeeld gewoon mee naar de eerste voorstelling met Scapino nadat ik bevallen was. We hadden zo’n tentje gekocht, dat je ook aan het strand kunt neerzetten, voor haar om in te slapen tijdens de voorstelling. Mijn partner en ik zaten in hetzelfde stuk en zij was ook nog wel heel klein om achter te laten bij een oppas. Gisteren hadden we bijvoorbeeld een meeting voor RIDCC en de oppas was ziek. Ze zit dan drie uur bij ons in de meeting. Ik denk dat ze een heel makkelijk kind is, omdat ze dat van kleins af aan meekrijgt.
Overdag gaat ze gewoon naar de opvang, als we bij Scapino repeteren of als ik een meeting van RIDCC heb. De laatste tijd probeer ik haar meer met een oppas thuis te laten. Maar dit weekend hadden we een overnachting in Drachten en Meppel en toen is ze ook meegegaan. Ze heeft 3,5 uur in de bus gezeten, helemaal kalm en stil. Een kind hebben betekent gewoon veel meer regelen. Ik ben er zelf heel flexibel in en zij moet er ook flexibel in zijn.
Wat doe jij om fysiek en mentaal gezond te blijven?
Bij Scapino ben ik natuurlijk al de hele dag fysiek bezig met dansen, dus ik ben daarnaast niet ook nog aan het trainen. Verder ben ik iemand die gewoon alles eet wat ze graag wil. Als je lekker eet, maakt dat je gelukkig en dat is ook belangrijk. Dat is mentaal ook goed, want anders ben je er constant mee bezig.
Verder ga ik regelmatig naar een osteopaat, Lee Johnson in Rotterdam. Als ik naar hem toe ga, zet hij mijn energiebanen weer in balans. Inmiddels kom ik al tien jaar bij Lee. Ik probeer ongeveer vijf keer per jaar naar hem toe te gaan. Als ik fysieke klachten heb en hij die energiebanen weer goed zet, dan gaan die klachten ook eerder weg. Natuurlijk kijkt hij ook naar de organen: waar zit de spanning?
Welk advies zou je geven aan je jongere zelf?
Mijn jonge zelf… Ik zou niet die tunnelvisie willen hebben, maar al van kinds af aan meer open willen zijn. Minder eisen stellen en minder hard voor mezelf zijn. Wel weten wat je moet doen, en je oog daarop gericht houden, maar dan wel iets zachter. Misschien zou ik dan ook anders het dansvak in zijn gegaan. Nu heb ik natuurlijk zoveel jaar in één gezelschap gedanst. Misschien had ik dan meer gefreelancet.
Wat ik ook graag wil meegeven is dat je moet doen wat je graag doet. Als je iets wilt, ga er dan voor, en dan lukt het meestal wel. Zo van ‘Dit is mijn passie en dit wil ik doen’. Ook al zeggen mensen dan tegen je: ‘Ja, maar je hebt dit of dat niet’. Negeer het. Blijf in jezelf geloven. Er zijn meerdere wegen naar Rome. Ik denk dat als je goed gefocust bent, je heel ver kunt komen. Als je je doel stelt, en je weet ‘Dít wil ik bereiken’, dan is er echt heel veel mogelijk!
IN DE SPOTLIGHT
Wie is wie in de danswereld? Welke dansers hebben het gemaakt? En hoe hebben ze dat voor elkaar gekregen? In de spotlight rubriek interviewen we succesvolle dansers en makers uit Nederland en Vlaanderen over hun carrière. Hoe verdienen zij hun centjes? Hoe blijven ze fit? Wat betekent succes voor hen? En welke tips hebben zij voor jou? Je leest het op Dansers.nu!
Mirjam Schaart
Mirjam Schaart is redacteur ‘In de spotlight’. In 2021 is zij afgestudeerd aan de bachelor Docent Dans van ArtEZ. Momenteel geeft ze vooral veel danslessen, waaronder aan de 5 O’Clock, de vooropleiding van de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam. Naast het lesgeven is zij als uitvoerend danser werkzaam in de commerciële dansindustrie. Ook werkt ze als choreograaf en model. Allround zou je haast als synoniem kunnen gebruiken voor Mirjam: more is more! Van ballet tot hiphop en van tap dance tot heels, ze is van alle markten thuis. Mirjam weet dus precies over wie dansend Nederland meer moet weten. De tofste dansers en makers interviewt zij voor Dansers.nu!