In de spotlight: balletdanser, docent en ondernemer Alexander Zhembrovskyy

Fotograaf: Alexander Gulyaev 

INTERVIEW | Alexander Zhembrovskyy (37 jaar) is bekend geworden als balletdanser bij Het Nationale Ballet. Sinds 2012 werkt hij als dansdocent in zijn eigen (stijlvolle!) dansschool in Amsterdam. Met studio Zhembrowvskyy gaat het zo goed dat hij in 2020 een tweede locatie opent. Het geheim van zijn succes: goede docenten en de op ballet geïnspireerde ZhemFit workout voor amateurs. Meer weten over deze succesvolle danser en ondernemer? Lees het interview!

Dit artikel is geschreven in opdracht van Dansdocent.nu, en meeverhuisd naar Dansers.nu. Vanaf oktober 2022 lees je in deze rubriek gloednieuwe interviews met dansers en makers uit Nederland en Vlaanderen.

Hoe oud was jij toen jij jouw eerste danspassen deed? 

Ik was 7 jaar oud. Mijn moeder nam me mee naar de balletschool, die vlakbij ons huis was. Dat was lekker makkelijk. Ik haalde maar net het fysieke toegangsexamen, en, om heel eerlijk te zijn, denk ik dat ze iemand omgekocht hebben. Ze vonden een ‘Oekraïense manier’ om me op die school te krijgen, omdat het veiliger voor mij was om een hobby zoals ballet te hebben dan op straat rond te hangen. De straten van Kiev, waar ik opgroeide, waren in die tijd geen veilige plek voor jonge jongens.

In het begin vond ik ballet maar stom, maar gelukkig zijn kinderen makkelijk beïnvloedbaar. Ze wennen aan alles wat je ze voorschotelt. 

Waarom ben je dansdocent geworden?

Als balletdanser heb ik altijd een ‘moeilijk lichaam’ gehad en dat werd alleen maar erger met het ouder worden. Blessures, pijntje hier, pijntje daar, etc. Op het podium compenseerde ik hiervoor met mijn charisma, maar op een bepaald moment verloor ik de inspiratie en motivatie om de anderen bij te benen. Ik was al tien jaar bij het Nationale Ballet en had alle choreografieën mogen dansen die ik wilde. Ik zag er het nut niet van in om maar pijnstillers te blijven slikken om op dat podium te kunnen staan. 

Ik besloot om danslessen te gaan geven, want dat had ik al op verschillende plekken een beetje gedaan. Ik koos ervoor om les te geven aan volwassenen, want ik heb niet zoveel geduld en met kinderen heb je veel geduld nodig! 

Al had ik geen idee waar ik moest beginnen. Als een danser in een groot dansgezelschap word je behoorlijk in de watten gelegd. Ze regelen alles voor je. Dus moest ik leren om zelf handig en ondernemend te worden. Ik begon door simpelweg te googlen hoe je een bedrijf opricht. In het begin deed ik alles zelf, ook om symbolische redenen. Ik liet flyers printen en in de avonden, na de danstraining, fietste ik door Amsterdam om ze bij mensen in de brievenbus te doen. Ik heb Facebook advertenties geprobeerd. Alles wat ik googlede, dat deed ik. 

Gelukkig hielp Ted Brandsen, de artistiek leider van het Nationale Ballet, mij in de overgangsfase van danser naar dansdocent. Ik ben zo dankbaar voor zijn steun. 

Hoe is het om nu je eigen dansschool te hebben? 

Ik vind het fantastisch om mijn eigen studio te hebben. Het is zo fijn om je ‘eigen ding’ te hebben. Je bent vrij! Je beslist alles zelf, je maakt je eigen fouten. Niemand vertelt je wat het rooster zou moeten zijn. Je maakt alles zelf. Als ik een nieuwe les wil openen, dan doe ik dat gewoon. Het is zo cool!

Dit is heel anders dan voor een balletgezelschap werken, waar veel bureaucratie is en een veel structuur. Vooral in het Westen. In Rusland, als een solist, heb je veel meer vrijheid om je eigen rooster te bepalen. Ze nemen je aan als kunstenaar en respecteren je daarom. Je hoeft niet acht uur per dag aanwezig te zijn omdat ze je voor die acht uur betalen. Je kan naar huis gaan en uitrusten als je dat wilt, wat soms veel productiever is. 

Studio Zhembrovskyy is een groot success. Wat is je geheim? 

Mond-tot-mondreclame. Omdat de lessen zo goed zijn, begonnen mensen erover te praten!

Ik heb de ZhemFit lessen bedacht omdat ik volwassenen een fysieke training wilde aanbieden die ze zou voorbereiden op de balletles. Omdat ik zelf vaak blessures had, heb ik veel tijd in sportschool doorgebracht met personal trainers en pilatesdocenten. Toch vind ik dat ballet zelf ook een goede training is. Daarom nam ik het beste van beide werelden door de verschillende oefenmethodes te combineren en een ‘ballet-fitness’ les te ontwerpen. Ik wilde dat het een efficiënte training zou zijn, want ik houd niet van tijdsverspilling. Ik observeerde mijn leerlingen om te kijken wat wel en niet werkte. Al snel werden deze lessen heel populair. 

Toen ik hiermee begon wist ik niet dat zoiets, zoals ‘barre workout’, al bestond. Of in ieder geval niet in Nederland. Daarom heb ik het zelf gecreëerd. Dat is een van de redenen dat ik het ZhemFit ben gaan noemen. Ik train inmiddels ook andere docenten in mijn methode. 

Verder denk ik dat de studio succesvol is omdat de lessen van hoge kwaliteit zijn en we met goede docenten werken. Veel van mijn docenten waren professionele dansers en hebben ontzettend veel kennis en een ‘goed oog’. 

Al is dat niet voldoende om een goede docent te zijn. Amateurdansers hebben een andere benadering nodig dan professionele dansers. Mensen komen hier om geïnspireerd en gemotiveerd te raken. Ze willen zich energiek voelen. Dat vraagt om een beetje ‘show’, humor en een stevige workout. Ook werkt het niet als je ze vertelt wat het lichaam moet doen, zoals ‘strek je knie’. Je moet een spel van associaties met ze spelen; ze een voorbeeld geven uit hun dagelijks leven waar ze aan kunnen relateren. 

Daarom selecteer ik al mijn docenten persoonlijk. Eerst maak ik een afspraak met ze om hun persoonlijkheid te leren kennen en de energie die ze met zich meebrengen. Daarna vraag ik ze om een aantal lessen te komen observeren en leg ik uit hoe we in mijn studio werken. Dan mogen ze een balletles geven en observeer ik hen. Als de docent zelfverzekerd is en weet hoe die met de leerlingen moet communiceren, train ik ze om ZhemFit lessen te geven en kijk ik aan hoe dat gaat. Ik vraag ook om feedback van de klanten om erachter te komen wat zij van de docent vinden. 

Ik ben heel betrokken bij mijn docenten en ik betaal ze goed! 

Hoe zorg jij ervoor dat je zelf fit blijft?

Ik luister tegenwoordig beter naar mijn lichaam. Voorheen had ik geen keus. Als er een repetitie was dan kon ik die niet missen. Nu doe ik rustig aan als ik kramp voel. Ik ‘push’ mezelf niet zoals ik vroeger deed. Fit blijf ik door de ZhemFit lessen te geven. Daarnaast train ik met gewichten trainen voor een sterk bovenlichaam. Ik ben in goede vorm! haha.

Welke dansdocent is jouw rolmodel? 

Dansdocenten zouden nooit mogen vergeten dat ze kunstenaars aan het grootbrengen zijn! Natuurlijk is goede techniek belangrijk om de internationale concurrentie aan te kunnen, maar ‘waarom’ je danst is net zo belangrijk. Dans is een vorm van expressie, een taal. Ik vind beroemde dansers van de vorige eeuw, zoals Baryshnikov en Nureyev, enorm inspirerend. Zij wisten uitmuntende techniek te combineren met hun interessante persoonlijkheden en charisma. 

Mijn favoriete balletdocent was een leraar van de balletschool in Kiev. Zijn naam was Valeriy Parsegov. Hij was een geweldige danser van de oude generatie. Een Sinatra-achtige man. Hij droeg iedere dag een pak in de balletles en rookte zelfs sigaretten. Heel ‘old school’! Hij was intelligent, slim, een echte gentleman en vrouwenversierder. Hij was de eerste danser van de Sovjet Unie die de International Paris Classical Dance Festival won in 1964. Een grote sensatie. 

Wat ik zo fantastisch aan hem vond was dat hij zich op zoveel vlakken ontwikkeld had. Hij had kennis van bouwkunde, hij kon schilderen, wist veel van opera. Hij zei altijd tegen ons: “Als je een grote artiest wilt worden, moet je je persoonlijkheid op verschillende vlakken ontwikkelen, want het podium is als de palm van je hand, je ziet er alles”. Hij leerde mij hoe ik kon opvallen op het podium en de techniek van de mannelijke danser, die energie. 

Hij hamerde ook nooit op hetzelfde punt in de dansles, maar vond steeds aan andere manier om iets uit te leggen. Je hebt mensen die dat doen, die steeds dezelfde woorden herhalen. Valeriy deed dat niet. 

Tijdschrift Dance Europe nomineerde hem als ‘outstanding dancer of the year 2010’ voor zijn optreden in Hans van Manen's Sarcasmen.

Op welke prestatie ben jij het meest trots? 

Een van mijn leerlingen is een student aan de Vaganova Academie. Ze is zelfs de beste leerling daar! Ze kwam bij mij als beginner en ik bracht haar naar waar ze nu is. Ze is een dochter van een vriend van mij. Ze begon bij mij met danslessen toen ze 6 jaar oud was. Ze is later aangenomen bij de Nationale Balletacademie, maar raakte daar snel verveeld omdat ze al zo goed was. Daarom moedigde ik haar aan om zich aan te melden bij de Vaganova Academie in Rusland - en ze werd aangenomen. Natuurlijk helpt het dat ze een Russisch paspoort heeft en de taal spreekt, maar toch, het is prestatie om trots op te zijn! 

Ik raak trouwens net zo goed geïnspireerd door de prestaties van mijn reguliere leerlingen. Ik geniet ervan om hun ontwikkeling te zien. Dat geeft me energie en inspiratie.

Al vind ik het moeilijke aan lesgeven dat er altijd wel iets ‘verkeerd’ gaat. Dan vind ik het lastig om geduldig te blijven en niet gefrustreerd te raken. Zelfs als leg je het nog zo goed uit, niet iedereen zal het meteen snappen. In een professionele dansomgeving is het toegestaan om je te laten gaan en je frustratie te tonen, omdat daar andere verwachtingen gelden, maar in een commerciële studio kan je dat niet maken. Je verleent een dienst en mensen betalen daar geld voor. Ik neem dat serieus. We creëren hier een vriendelijke omgeving waar weliswaar hard gewerkt wordt. We zijn ambitieus, maar ook respectvol.

Dit artikel wordt je gratis aangeboden door Dansers.nu. Vind je ons online magazine voor dansers ook een fantastisch initiatief? Steun ons dan door lid te worden!


IN DE SPOTLIGHT

Dansdocent ben je omdat het je passie is, maar wat meer respect en erkenning zou ook fijn zijn. Toch? Daarom interviewen wij regelmatig leden van Dansdocent.nu om hen in de schijnwerpers te zetten en de aandacht te geven die zij verdienen. We vragen hen waarom ze dansdocent zijn geworden, hoe ze het ervaren en wat ze nog zouden willen meemaken. Ook interviewen we regelmatig vooraanstaande en populaire dansdocenten. Laat je inspireren door deze mooie mensen!

Jacqueline de Kuijper

Danswetenschapper Jacqueline de Kuijper is de oprichter en hoofdredacteur van Dansdocent.nu. Ze studeerde danswetenschappen aan Mills College in Californië. Daar kwam ze in aanraking met progressieve theorieën over educatie. Naast het aansturen van de andere redacteuren, is ze verantwoordelijk voor de artikelen ‘Dansdocent in the spotlights’.